Międzynarodowa Konferencja Teorii i Krytyki Designu FAIR DESIGN 2023 – po pięciu latach przerwy – powraca. III edycja odbędzie się w dniach 29 – 30 września 2023  w siedzibie Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – w Pałacu Czapskich przy Krakowskim Przedmieściu 5. Tegoroczna edycja jest poświęcona tematowi "EMOCJI". 

W ostatnich latach, emocje stały się oficjalnie głównym motorem ludzkich wyborów. "Oficjalnie", bo zasadniczo emocjonalni jesteśmy od zawsze, ale w niektórych sytuacjach racjonalności udawało się zachować prymat. Taką przestrzenią były na przykład wybory polityczne. Wraz z tak zwanym "zwrotem populistycznym", emocje przejęły rolę rozumu jako fundamentu decyzji elektoratu. Być może wpływ miał na to kryzys ekonomiczny z 2007 roku, którego przyczyn do dziś bezskutecznie poszukują uczeni i badacze rynku. W popularnym odbiorze okazało się, że rację miał Bronisław Malinowski, który uważał, iż ekonomii najbliżej jest do magii. Tak czy inaczej, kryzys zachwiał najbardziej – zdawać by się mogło – racjonalnym fundamentem naszego świata, czyli zaufaniem do kapitału. Być może, aktualny zwrot ku polityce opartej na emocjach, jest tego zachwiania konsekwencją. Może też być tak, że w świecie nadmiaru informacji, płynności i wiecznej zmiany emocje stały się jakimś ekwiwalentem "prawdy". Być może jest to tym bardziej skomplikowane, że całkiem łatwo można nimi sterować.

Związki emocjonalne z rzeczami

Emocje są tematem wielu książek, konferencji i dyskusji. Ich rola i znaczenie ulegają ciągłym zmianom. Program konferencji ma na celu pokazanie różnych perspektyw na emocje: psychologicznej, socjologicznej, neurobiologicznej, historycznej, filozoficznej i oczywiście perspektywy projektowej. Podobnie jak inne sfery twórczości (sztuki piękne, literatura, teatr, film), design jest nierozerwalnie związany z emocjami. W ramach tej konferencji chcemy otworzyć dyskusję na następujące tematy: związki emocjonalne z rzeczami, projektowanie oparte na emocjach, emocje i świat nowych technologii oraz wartość emocjonalna przedmiotów, emocje a zdrowie psychiczne, emocje w kontekście nowych technologii i rozwoju sztucznej inteligencji, etc.

Cykl konferencji poświęconych teorii i krytyce projektowania

Prelegentki/Prelegenci  FAIR DESIGN 2023: 

• Dawid Wiener | School of Form | Uniwersytet SWPS
• dr hab. Halszka Kontrymowicz-Ogińska | Uniwersytet Jagielloński 
• dr hab. Małgorzata A. Szyszkowska | filozofka muzyki 
• dr hab. Paweł Boguszewski | Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN 
• prof. Pieter Desmet | Delft University
• prof. Susan Yelavich | Parsons School of Design | The New School
• dr Tiffany Watt Smith | Queen Mary University of London
• prof. Tobias Wallisser | Państwowa Akademia Sztuk Pięknych w Stuttgarcie 
• Tomasz Stawiszyński | filozof, publicysta i eseista

"W 2018 roku Olga Tokarczuk w swojej mowie noblowskiej zachęcała innych twórców do poszukiwania sposobów na opisywanie płynnie zmieniającej się rzeczywistości, stawiającej przed nami wciąż to nowe wyzwania. Postulowała przy tym wykazywanie czułości – "nieustannego odnajdowania podobieństw". Emocje są właśnie tym językiem, którym można komunikować się na całym globie. Są one lustrem – mówią o naszych granicach i wartościach, pokazują co jest dla nas ważne. Powszechna edukacja nie sprzyja rozpoznawaniu, nazywaniu ani wyrażaniu emocji, a kultura i normy społeczne nakazują trzymanie ich w ryzach. Tymczasem w przekazach medialnych, na forach internetowych, w publicznych debatach i polityce, a także na ulicach podczas licznych protestów coraz częściej obserwujemy, jak emocje biorą górę nad rozumem i wysuwają się na plan pierwszy. Nie ma wątpliwości co do tego, że nastąpił poważny globalny kryzys empatii. Wybór tematu konferencji jest przejawem troski o kondycję społeczeństwa, a nawet szerzej – Planety. W dzisiejszym świecie troska – ściśle związana z emocjami – może stać się jedną z najistotniejszych kategorii organizujących praktykę artystyczną i projektową" – mówi dr Karina Marusińska.

"Emocjonalność, przez długie okresy pozostająca w sferze prywatnej, pozostawiając sferę publiczną rozumowi, regularnie przebija się do świadomości, gdzie zostaje zawłaszczona, zracjonalizowana i wykorzystana nie tylko do tłumaczenia ludzkich zachowań, ale również do zarządzania tymi zachowaniami na poziomie indywiduów i grup społecznych. Emocjonalność dochodzi do głosu w procesie dziejowym z dużą regularnością, stanowiąc niejako przeciwwagę do okresów racjonalności i zaufania do postępu naukowego. Szczegółowa charakterystyka tego procesu oraz rola emocji, którą zauważa się i wykorzystuje, wydaje się jednak być za każdym razem inna. W ostatnich kilku latach jesteśmy świadkami czegoś, co autorzy projektu tegorocznego Fair Design, nazywają "zwrotem populistycznym", który charakteryzuje się tym, że "emocje przejmują rolę rozumu jako fundamentu decyzji elektoratu".  Elektoratu przede wszystkim politycznego, ale również "elektoratu" zaangażowanego w decyzje konsumenckie wpływającego na strukturę rynku. – dr Paula Quinon, która zwraca naszą uwagę także w stronę nowych technologii pisząc, że badania nad sposobem zaprogramowania emocji w sztucznej inteligencji są jednym z tematów najczęściej podejmowanych w obszarze badań robotycznych i cybernetycznych. Najważniejsze pytania w tym obszarze dotyczą struktury emocji robotów: czy chcemy zaimplementować robotom ludzkie emocje, czy może lepiej zaimplementować emocje, które będą odgrywały te same role co ludzkie emocje, ale były specyficzne dla AI?"  – zastanawia się dr Paula Quinon.

FAIR DESIGN

W latach 2013 – 2014 dr Józef Mrozek zainicjował serię spotkań i dyskusji, w których wzięły udział dr Katarzyna Kasia, dr hab. Monika Murawska i dr hab. Magda Kochanowska. W wyniku spotkań powstała idea zorganizowania cyklu konferencji poświęconych teorii i krytyce projektowania, które musi stale dostosować się do coraz szybciej zmieniających się uwarunkowań społecznych, kulturowych, technologicznych i ekonomicznych. Konferencje te miały stać się forum umożliwiającym dyskusję wykraczającą poza zawodowe środowisko projektantów. Organizacją konferencji zajęła się Katedra Teorii Designu Wydziału Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Pierwsza konferencja Fair Design zorganizowana została w 2015 roku, była poświęcona tematowi AKTYWNOŚCI, a wzięły w niej udział tak znakomite osoby jak: prof. Maria Benktzon, prof. Allison Clarke, prof. Guy Julier, prof. Lars Dencik, prof. Susan Yelovich.

Druga konferencja odbyła się w 2018 roku, a jej tematem był NADMIAR. Gościliśmy w Warszawie między innymi prof. Bruce'a Browna, prof. Jamesa Woudhuysena, dr Annę Bernagozzi, Adelię Borges, wystąpili też m.in. Edwin Bendyk i Marcin Wicha.

Call for projects

Program organizowanej w tym roku konferencji ma na celu pokazanie różnych spojrzeń na emocje, z perspektyw: psychologicznej, socjologicznej, neurobiologicznej, historycznej, filozoficznej i (oczywiście) projektowej. Do prezentacji można zgłosić projekty, które odnoszą się do jednej z trzech ścieżek tematycznych:

• związki emocjonalne z rzeczami,
• projektowanie oparte na emocjach,
• emocje i świat nowych technologii.

Na wystąpienia / prezentacje projektów przewidziany jest 15 min. 

• Zgłoś projekt do prezentacji

Ważne terminy:

do 20.06.2023 – wypełnienie formularzy zgłoszeniowych
do 14.07.2023 – informacja zwrotna do autorów_ek odnośnie zaakceptowanych zgłoszeń
do 01.09.2023 – termin przesłania gotowego tekstu i ilustracji do publikacji

• Więcej o tej edycji, prelegentkach i prelegentach można przeczytać na asp.waw.pl
• Aby wziąć udział w wydarzeniu offline będzie trzeba się zarejestrować.
• Wydarzenie będzie także transmitowane online.
• Informacji na temat konferencji udziela: dr hab. Magda Kochanowska magdalena.kochanowska@asp.waw.pl