W Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki jest prezentowana najnowsza sztuka młodych twórczyń i twórców – osób urodzonych pomiędzy 2000 a 1985 rokiem. Na wystawie pt. "Niepokój przychodzi o zmierzchu" można zobaczyć prace m.in. aż 21 osób związanych z warszawską ASP, w większości absolwentek / absolwentów. Wystawa potrwa do 6 października 2022. Jej kuratorką jest Magdalena Komornicka.

Na wystawie prezentowane są prace powstałe w większości w ostatnich trzech latach (2020–2022). Reprezentują one wszelkie media: od popularnego w ostatnim czasie malarstwa, przez rysunek, instalacje rzeźbiarskie, wideo, fotografię, ceramikę, tkaninę, performans i działania. Ich autorki i autorzy to zarówno osoby niedawno debiutujące, jak i te o ugruntowanej pozycji i rozpoznanej praktyce, których dzieła nie były jeszcze prezentowane w Zachęcie.

 

 

Artystki i artyści

 

Lena Achtelik, Agnieszka Antkowiak, Karolina Balcer, Zuzanna Bartoszek, Jan Baszak, Paweł Baśnik, Justyna Baśnik, Katarzyna Bogucka, Martyna Czech, Jagoda Dobecka, Kinga Dobosz, Eternal Engine (Jagoda Wójtowicz & Martix Navrot), Monika Falkus, Wiktor Gałka, Jakub Gliński, Zuza Golińska (absolwentka Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie), Marcelina Gorczyńska (absolwentka Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie), Justyna Górowska, Anna Grzymała (absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Veronika Hapchenko, Agata Ingarden, Karolina Jabłońska, Maja Janczar (absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Jan Jurczak, Maria Kniaginin-Ciszewska, Karolina Konopka, Adam Kozicki (absolwent Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Tomasz Kręcicki, Yulia Krivich, Hanna Krzysztofiak (absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Nikita Krzyżanowska, Sara Kukier (absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Kasper Lecnim, Diana Lelonek (pracowniczka WZKW) & Denim Szram, Kornel Leśniak, Milena Liebe, Aleksandra Liput (absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Michał Maliński, Piotr Marzec (absolwent Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie), Kinga Michalska, Martyna Miller, Horacy Muszyński, Małgorzata Mycek, Marta Niedbał, Øleg&Kaśka, Katarzyna Olma, Paweł Olszczyński, Oom, Monika Orpik, Karol Palczak, Zofia Pałucha (absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Iwo Panasiewicz, Tomek Paszkowicz (absolwent Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Karolina Pawelczyk (absolwentka Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie), Zuza Piekoszewska, Martyna Pinkowska, Cyryl Polaczek, Filip Preis, Marta Romankiv, Patryk Różycki, Irmina Rusicka, Filip Rybkowski, Mateusz Sarzyński, Ala Savashevich, Agnieszka Sejud, Agata Słowak (absolwentka wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Mikołaj Sobczak (absolwent Wydziałów Malarstwa i Grafiki ASP w Warszawie), Paulina Stasik, Kuba Stępień (student Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie), Łukasz Stokłosa, Tytus Szabelski, Kacper Szalecki, Stach Szumski (absolwent Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie), Julia Świtaj, Ola Tubielewicz (absolwentka Wydziału Grafiki ASP w Warszawie), Kamila Walendykiewicz (absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Wiktoria Walendzik, Sebastian Winkler (absolwent i pracownik Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie), Wiktoria, Karolina Wojtas, Jan Eustachy Wolski, Julia Woronowicz (absolwentka Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie), Mateusz Woś, Bartosz Zaskórski, Liliana Zeic, Konrad Żukowski

 

"Młodość to kategoria problematyczna i nieostra, a przyglądanie się zjawiskom artystycznym przez filtr generacyjny może wydawać się nieprzystające do współczesności – dlatego też kryterium wieku nie jest decydujące" – mówią organizatorki / organizatorzy wystawy.

 

"nie wypuścić z siebie niczego”

 

Tytuł wystawy został  zaczerpnięty z powieści Marieke Lucas Rijneveld (ur. 1991), której dziesięcioletnia bohaterka pewnego dnia postanawia "nie wypuścić z siebie niczego" i przestaje zdejmować kurtkę. Kurtka staje się jej pancerzem i symbolicznym znakiem traumy. Rijneveld niezwykle sugestywnie opowiada o deficytach emocjonalnych, o żałobie, o końcu świata utożsamianego z dzieciństwem. Tytułowy niepokój wydaje się podstawową emocją, towarzyszącą na co dzień nie tylko bohaterce książki, ale także i nam.

 

Potencjał zmiany

 

Wystawa jest nie tylko obszerną prezentacją młodej polskiej sztuki. Przede wszystkim jest opowieścią o niepokojach, emocjach i tkwiącym w nich potencjale zmiany. I choć formą nawiązuje do tradycyjnie rozumianego przeglądu aktualnej sztuki, zupełnie nie koncentruje się na mapowaniu zjawisk, tendencji i najważniejszych postaw – nie wskazuje kluczowych aktorów i aktorek sceny artystycznej. Zwraca uwagę na pokoleniową wrażliwość i różne sposoby reagowania na napięcia i zmiany.

 

"Wystawa pozwala przyjrzeć się językom wyrażania tego, co tak trudno opisać – niepewności, braku wiary w przyszłość – oraz strategiom przejmowania narracji o własnej traumie czy lęku"– czytamy o ekspozycji.

(…) Socjalizacja współczesnych dwudziesto i trzydziestolatków była zawieszona pomiędzy – stare wzorce jeszcze nie upadły, a nowe wciąż się nie wykształciły. Kształtują się na naszych oczach w czasach kumulacji kryzysów i momentów zwrotnych obniżających poczucie bezpieczeństwa. Wszystko wydaje się dziś groźne, podważana jest jakakolwiek pewność co do przyszłości: od rozwoju technologii wymykających się spod kontroli, poprzez niesprawiedliwości społeczne i wykluczenia, aż po pandemię. Bunt emancypacyjny oraz przeżywanie katastrofy klimatycznej i środowiskowej stały się wyróżnikami tożsamości młodych. Eschatologiczny wymiar tego doświadczenia jest źródłem silnych emocji, kumuluje w sobie wszystkie rodzaje lęków: egzystencjalne, społeczne, nawet religijne” – wyjaśniają organizatorki / organizatorzy wystawy.

 

migranci / cyborgi / wampiry

 

Wśród bohaterek i bohaterów prac prezentowanych na wystawie znalazły się m.in. : kościotrupy, zombie, centaury, wampiry, słodkie chłopaki, sprawcze kobiety, migranci, cyborgi. Spektrum wypowiedzi artystycznych obejmuje m.in. intymne opowieści o depresji, zdrowiu psychicznym, o potrzebie bliskości i miłości, o samotności. Fascynacje dawną sztuką i jej ikonografią, mitologiami, słowiańszczyzną czy ideą malarstwa historycznego i surrealizmem. Duża część prac porusza temat przemocy – od tej wymierzonej przeciwko sobie samemu/samej, po przemoc systemową, patriarchalną i kapitalistyczną. W wielu można dostrzec ironię i humor, fetyszyzm popkulturowy, a także inspiracje cyberfuturyzmem i posthumanizmem. Inne ważne wątki to śmierć, żałoba, nihilizm, a wreszcie namysł nad ciałem i seksualnością. Finał wystawy budują prace czerpiące z poetyki katastrofy, poświęcone archeologii przyszłości, relacji człowieka z naturą, magii, ezoteryce i poszukiwaniu duchowości.

 

"Niepokoje, kryzysy i fantazje o końcu świata są z nami od zawsze. Jednak dziś nieumiejętność pokazania słabości jest coraz częściej interpretowana jako brak odwagi w konfrontacji ze światem i samym/samą sobą. Kulturoznawczyni Agata Sikora proponuje w tym kontekście określenie podatność – na zranienie, na wpływ – i pisze: Uznanie tej podatności jest konfrontacją z realnością, a nie deklaracją »bezbronności«” czy »kruchości«. Łączy się ze zgodą na przyjęcie słabości, bólu, ale nie musi oznaczać akceptacji porządku, który ten ból generuje. Deklarowana wrażliwość nie tylko nie odbiera nam już sprawczości, ale być może właśnie daje wyjątkową siłę" – czytamy w materiałach o wystawie .

 

 

Co, gdzie, kiedy

 

"Niepokój przychodzi o zmierzchu". Wystawa.

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa

16 lipca  – 16 października 2022
godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny   
kasa biletowa czynna do godziny 19.30  

kuratorka: Magdalena Komornicka
produkcja: Michał Kubiak i zespół
współpraca: Monika Zaleszczuk
identyfikacja wizualna: Zofka Kofta

partner wystawy: Fundacja Sztuki Polskiej ING