14 czerwca 2022 w Teatrze Polskim w Warszawie rozdano nagrody ZAIKS-u. Wśród laureatek i laureatów są artystki i artyści związani z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie: prof. Stanisław Baj (Nagroda ZAiKS-u za osiągnięcia w dziedzinie sztuk wizualnych), prof. Elżbieta Banecka, dr Katarzyna Stanny (Nagrody Specjalne ZAiKS-u), prof. Maciej Buszewicz, prof. Lech Majewski, prof. Stanisław Wieczorek (Nagrody 100-lecia ZAiKS-u). Najwyższe wyróżnienie, jakim ZAIKS nagradza wybitnych twórców – Członkostwo Honorowego ZAiKS-u otrzymali m.in. prof. Mirosław Bałka i prof. Ewa Braun.
Po dwuletniej przerwie Stowarzyszenie wręczyło Nagrody ZAiKS-u, Nagrody Specjalne, Nagrody 100-lecia ZAiKS-u, przyznało też Honorowe Członkostwa. Tegoroczna uroczystość była okazją do spotkania z laureatkami i laureatami z kilku ubiegłych lat oraz uhonorowania licznej grupy osób. Rozdanie nagród poprowadził Maciej Stuhr.
Nagrody Specjalne ZAiKS-u
Nagrody specjalne są przyznawane za wieloletni wkład w rozwój polskiej kultury. Otrzymują je muzycy, kompozytorzy i autorzy tekstów, ale także poeci, tłumacze oraz twórcy zajmujący się sztukami wizualnymi. W tym roku Nagrody Specjalne ZAiKS-u otrzymali: Elżbieta Banecka, Danuta Błażejczyk, Stan Borys, Wojciech Byrski, Sławomir Czarnecki, Edward Dębicki, Zenon Durka, Marek Hojda, Mieczysław Jurecki, Hanna Karpińska, Jerzy Kornowicz, Marek Kościkiewicz, Zygmunt Kukla, Wanda Kwietniewska, Ferid Lakhdar, Bogdan Loebl, Marcin Nowakowski, Andrzej Rybiński, Piotr Rubik, Kuba Sienkiewicz, Katarzyna Stanny, Stanisław Trzciński, Katarzyna Wojsz i Hirek Wrona.
Nagrody 100-lecia ZAiKS-u
To wyróżnienia dla osób, które w szczególny sposób przyczyniły się do rozwoju polskiej kultury i życia społecznego. ZAiKS przyznaje je od roku 2018, kiedy to obchodził jubileusz swego stulecia. Dotychczas wyróżnione nimi zostali, między innymi: Olga Tokarczuk, Lech Janerka, Hanna Krall, Tomasz Stańko, Krzysztof Penderecki, Agnieszka Duczmal, Ryszard Horowitz. Laureaci Nagród 100-lecia w ostatnich latach to: prof. Maciej Buszewicz, prof. Lech Majewski, prof. Stanisław Wieczorek z warszawskiej ASP i inni: Jacek Bromski, Ernest Bryll, Andrzej Dąbrowski, Ewa Demarczyk, Marek Dutkiewicz, Bogdan Dziworski, Barbara Falender, Jerzy Hausner, Andrzej Jagodziński, Andrzej S. Jagodziński, Henryk Konwiński, Urszula Kozioł, Witold Krassowski, Lech J. Majewski, Krystyna Miłobędzka, Henryk Miśkiewicz, Włodzimierz Nahorny, Chris Niedenthal, Daniel Passent, Włodek Pawlik, Wojciech Prażmowski, Wojciech Pszoniak, Sławomir Rogowski, Marek Safjan, Tomek Sikora, Józef Skrzek, Stanisław Sojka, Jerzy Stuhr, Krzysztof Ścierański, Tomasz Tomaszewski, Stanisław Tym, Magda Umer i Sławomir Wierzcholski.
Członkostwo Honorowe
Przyznano ponadto Członkostwo Honorowe ZAiKS-u – najwyższe wyróżnienie, jakim ZAIKS nagradza wybitne osoby. Honorowi Członkowie otrzymali zaprojektowane przez Janusza Kapustę statuetki z k-dronem, jedenastościenną bryłą geometryczną o unikalnych właściwościach optycznych, akustycznych i strukturalnych.
Honorowe członkostwo otrzymali: Mirosław Bałka, Ewa Braun, Jacek Cygan, Krzysztof Dzikowski, Krzysztof Gierałtowski, Henryk Kuźniak, Leszek Długosz, Zbigniew Hołdys, Krystyna Janda, Janusz Kapusta, Bogdan Olewicz, Wiesław Ochman, Paweł Pawlikowski, Jerzy Owsiak, Tadeusz Rolke, Barbara Seidler-Hollender, Allan Starski, Marian Turski i Józef Wilkoń.
“Pandemia mocno dała się wszystkim we znaki. To, że znaczna część z nas praktycznie nie mogła przez ten czas pracować – koncertować, wystawiać sztuk – oraz że straciła kontakt ze swoimi odbiorcami – postawiło przed ZAiKS-em nowe wyzwania. Nie tylko przetrwaliśmy ten niezwykle ciężki okres, ale wyszliśmy z niego silniejsi. I jako stowarzyszenie, i jako polscy artyści” – powiedział podczas uroczystości rozdania nagród Przewodniczący Zarządu ZAiKS-u Janusz Fogler.
Solidarni z ukraińskim środowiskiem artystycznym
Podczas uroczystości twórczynie i twórcy wyrazili solidarność z ukraińskim środowiskiem artystycznym. Specjalnym gościem wydarzenia była Liudmyla Tsymbal reprezentująca NGO UACRR –ukraińską organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (odpowiednik ZAiKS-u), która w imieniu ukraińskich artystek i artystów podziękowała za wsparcie polskiego i międzynarodowego środowiska kreatywnego.
Środowisko zrzeszone w ZAiKS-ie czynnie włączyło się w pomoc ukraińskim artystkom i artystom. Z inicjatywy ZAiKS-u Międzynarodowa Konfederacja Stowarzyszeń Autorów i Kompozytorów CISAC stworzyła specjalny fundusz Creators for Ukraine. W ciągu pierwszych 100 dni wojny udało się pozyskać 1,4 mln euro. Największa część zebranej sumy trafiła do ukraińskiej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i jest na bieżąco wypłacana. Pozostałe środki zostały przekazane do krajów, w których przebywają uchodźcy wojenni. Te pieniądze wspierają twórczynie i twórców, którzy przedostali się do państw ościennych i próbują tam prowadzić normalne życie i tworzyć. Wsparcie płynie też do rodzin artystek i artystów, którzy pozostali w Ukrainie i walczą.
“Fundusz powstał po to, aby ukraińska kultura mogła przetrwać najcięższą w swojej historii próbę. Bez twórców oraz ich codziennej pracy ukraińska tożsamość, potężna siła, która pomaga przeciwstawić się zbrojnej agresji, nie przetrwa” – powiedział Michał Komar, wiceprezes ZAiKS-u
zdjęcie główne: Honorowi Członkowie ZAIKS-u. Od lewej: Marian Turski, Józef Wilkoń, Henryk Kuźniak, Ewa Braun, Krystyna Janda, Allan Starski, Barbara Seidler-Hollender, Mirosław Bałka, Tadeusz Rolke, Janusz Kapusta, Krzysztof Gierałtowski. Fot. Karpati & Zarewicz.