Pałac Czapskich – główna siedziba Akademii, należał do Tomasza Huten-Czapskiego. Jego córka – Urszula była pierwszą żoną Stanisława Małachowskiego – późniejszego marszałka Sejmu Wielkiego. Ślub odbył się w 1771 r. W 1782 r. Urszula nagle zmarła. Dwa lata później zmarł teść Małachowskiego. Siostra Urszuli – Konstancja odziedziczyła majątek i…została drugą żoną Stanisława. Małachowski jako gospodarz Pałacu Czapskich rozbudował go o oficyny frontowe przylegające bezpośrednio do Krakowskiego Przedmieścia.
Pałacowe tajne zebrania konstytucyjne
W dobie Sejmu Wielkiego, na którym Małachowski był posłem województwa sandomierskiego i został wybrany marszałkiem koronnym, jego dom stał się prawdziwą rezydencją. Po rozpoczęciu obrad Sejmu w 1788 roku i uchwaleniu etatu dla 100-tysięcznej armii, datki na rzecz skarbu składane były bezpośrednio w pałacu, co świadczyło o dużym zaufaniu społecznym. W domu Małachowskiego – odbywały się też tajne zebrania, podczas których pracowano nad…tekstem Konstytucji. W nocy z 2 na 3 maja 1791 roku w domu Małachowskiego reformatorzy podpisali tzw. Asekurację, będącą bezpośrednim przygotowaniem do uchwalenia Konstytucji:
“W szczerej chęci ratunku Ojczyzny, w okropnych na Rzeczpospolitą okolicznościach, projekt pod titułem Ustawa Rządu w ręku JW. Marszałka Sejmowego i Konfederacji Koronnej złożony, do jak najdzielniejszego popierania przyjmujemy, zaręczając to nasze przedsięwzięcie hasłem miłości Ojczyzny i słowem honoru, co dla większej wiary podpisami naszemi stwierdzamy”.
Zdjęcie główne: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie – Pałac Czapskich, fot. ASP w Warszawie