W dniach 20 i 21 września 2023 roku w siedzibie ASP w Warszawie – Pałacu Czapskich odbyła się międzynarodowa, interdyscyplinarna konferencja naukowa "Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań". Zapraszamy do rejestracji uczestnictwa w charakterze słuchaczy. Wydarzenie przygotowuje spółka Pałac Saski wraz z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie. Partnerami konferencji są Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP i Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków.

• Program konferencji "Odbudować nieodbudowane" [PDF, 190 KB]

Odbudowa i rekonstrukcja obiektów o znaczeniu historycznym

Tematyka konferencji koncentruje się wokół wątków odbudowy i rekonstrukcji obiektów o znaczeniu historycznym. W obliczu wielu dramatycznych wydarzeń XX wieku, społeczność międzynarodowa stanęła przed wyzwaniami związanymi z ochroną światowego dziedzictwa materialnego i niematerialnego. W tym czasie, szczególnie w wyniku konfliktów zbrojnych, utracony został cały szereg obiektów o wyjątkowym znaczeniu, zarówno dla lokalnych wspólnot, jak i ogółu ludzkości.

Decyzje o odbudowie podejmowano zarówno bezpośrednio po powstaniu zniszczeń i zakończeniu działań zbrojnych, jak miało to miejsce choćby w przypadku odbudowy Starego Miasta w Warszawie, jak i po upływie dekad, gdzie za przykład posłużyć może oddany do użytku w 2020 roku zamek w Berlinie. Dziś w ten nurt wpisuje się również odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i trzech kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie – obiektów, które tworzyły zachodnią pierzeję dzisiejszego pl. marsz. Józefa Piłsudskiego, a które celowo zniszczono w czasie II wojny światowej.

Zagadnienia te wydają się wyjątkowo aktualne w kontekście zniszczeń zabytkowych obiektów, których świadkami jesteśmy obecnie. Prowadzona przez Rosję wojna przeciwko Ukrainie to przede wszystkim straty ludzkie, ale także świadome niszczenie dziedzictwa, które jest dla społeczeństwa istotnym spoiwem, nośnikiem historii i tożsamości.

Historyczna zabudowa we współczesnej tkance miejskiej

Międzynarodowa konferencja "Odbudować nieodbudowane" to okazja do dyskusji nad problematyką związaną z odbudową obiektów zabytkowych czy też obiektów, które projektuje się w historycznej formie. Z tematyką tą wiążą się zarówno wyzwania konserwatorskie, jak i architektoniczne czy urbanistyczne. Warto postawić także pytanie o wartości płynące z podejmowanych inicjatyw przywracania zniszczonych obiektów – nie tylko w Polsce, ale przede wszystkim na świecie – oraz pochylić się nad wyzwaniem, jakim są projekty wpisujące historyczną zabudowę we współczesną tkankę miejską przy jednoczesnym poszanowaniu tożsamości kulturowej i historycznej mieszkańców.

W ramach konferencji planowane są następujące obszary tematyczne:

• Pałac Saski, Pałac Brühla – wartości odbudowy i odbudowa wartości.

  Prowadzona w Warszawie inwestycja jest największym w Polsce na przestrzeni kilkudziesięciu lat projektem odbudowy. Panel dyskusyjny pozwoli zidentyfikować szanse i wyzwania, jakie stoją przed projektem. Szczególne miejsce może zająć w dyskusji analiza wpływu odbudowy na najbliższe otoczenie, miasto, a być może także na kraj z ekonomicznego, społecznego czy kulturowego punktu widzenia. Warto też przyjrzeć się historycznym aspektom odbudowy zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego – przywrócenia obiektów związanych z wydarzeniami istotnymi dla losów państwa polskiego w okresie międzywojennym.

• Architektura historyczna we współczesnej urbanistyce.

  Problematyka korelacji zabudowy historycznej ze współczesną zabudową miast i potrzebami społeczeństwa. W ramach panelu proponujemy pochylenie się nad szansami i zagrożeniami stojącymi przed realizacją rekonstrukcji i odbudowy we współczesnej tkance miejskiej. Czy architektura historyczna i historyzująca może spełniać aktualne potrzeby społeczne i funkcjonalne oraz bez uszczerbku sprostać normom budowlanym? Przykłady odbudowy i rekonstrukcji obiektów historycznych w ostatnich latach – dobre praktyki.

• Tradycyjne rzemiosła a współczesne odbudowy.

  Wykorzystanie tradycyjnych technik we współczesnych realizacjach architektonicznych. Jak zaangażować rzemieślników? Czy projekty odbudowy i rekonstrukcji historycznych budynków są szansą dla przetrwania zanikających rzemiosł? Jakie techniki konserwatorskie i rzemieślnicze mają zastosowanie przy rekonstrukcji i odbudowie?

• Funkcje i społeczny obiór odbudowanych obiektów.

  Jaki wpływ na lokalną społeczność mają realizowane projekty odbudowy historycznych gmachów? Prezentacja przykładów form partycypacji społecznej w odbudowach. Jak funkcje historycznych obiektów mogą wpływać na ich odbiór przez społeczność? Czy projekty odbudowy i rekonstrukcji mogą w dłuższej perspektywie pozytywnie oddziaływać na otoczenie?

Relacja fotograficzna z konferencji

Co, gdzie, kiedy

 "Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań". Interdyscyplinarna konferencja naukowa.

Pałac Czapskich | Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Krakowskie Przedmieście 5, Warszawa

20 i 21 września 2023

Organizatorzy: Pałac Saski, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

Partnerzy konferencji:  Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP i Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków.