Od 27 kwietnia 2023 w Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku będzie prezentowana wspólna wystawa tworzącej w Jerozolimie – Avivy Blum-Wachs i związanego z warszawską ASP – prof. Wojciecha Cieśniewskiego, zatytułowana: "Blum/Cieśniewski. A jednak życie". Współorganizatorami wystawy są: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Fundacja Wojciecha Cieśniewskiego. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie jest partnerem wydarzenia. Wystawę będzie można oglądać do 23 sierpnia br.

Terapeutyczna funkcja sztuki

Wystawa prezentuje dialog dwójki artystów, którzy dzielą podobną wiarę w moc i terapeutyczną funkcję sztuki. Połączył ich niecodzienny zbieg okoliczności. Ich ścieżki zbiegły się w 2022 roku za sprawą wystawy malarstwa Wojciecha Cieśniewskiego, zorganizowanej w Otwocku w ramach upamiętnienia 80. rocznicy zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie. Artysta pokazał tam obrazy z cyklu "A jednak życie", w których odwoływał się do przedwojennych i powojennych fotografii odnalezionych na internetowej stronie, dedykowanej żydowskim mieszkańcom Otwocka.

Wśród wystawionych prac była "Wiosna narodu 1948", zainspirowana fotografią trzech nastoletnich dziewcząt przebywających po wojnie w Domu Dziecka im. Dawida Guzika w Otwocku, do którego trafiały ocalałe żydowskie dzieci. Jedną z dziewcząt z tej fotografii okazała się być Aviva Blum, która o wystawie dowiedziała się z internetowej publikacj. Doszło do spotkania dwójki artystów i zrodzenia się pomysłu pokazania na wspólnej wystawie pejzaży Blum i obrazów Cieśniewskiego dotykających Zagłady.

"Choć posługują się odmiennym językiem malarskim – Blum jest bliższa abstrakcji, Cieśniewski zaś figuracji, oboje malują przede wszystkim to, co czują. Aviva Blum tworząc pejzaże projektuje na nie swoje emocje; w jej krajobrazach czai się dramaturgia, napięcia, konflikty. Także Cieśniewski patrząc na naturę, człowieka, historię, szuka przede wszystkim plastycznej formy dla swoich odczuć. Poszukując bezpośredniego przepływu emocji, maluje czasem przy zgaszonym świetle, w ciemności. Jego praktyką jest kilkukrotne wracanie do tego samego wątku, co ma na celu osiągnięcie lepszego malarskiego wyrazu" – piszą organizatorzy wystawy.

Aviva Blum-Wachs

Artystka urodziła się w 1932 roku Warszawie jako Wiktoria Blum. Wraz z matką i bratem zdołała wydostać się z warszawskiego getta i przeżyła wojnę ukrywając się po "aryjskiej" stronie. Po jej zakończeniu, w wieku 17 lat zdecydowała się na emigrację do Izraela, gdzie zmieniła imię na Aviva i zamieszkała w kibucu Revadim. Tam też zwróciła się w stronę twórczości artystycznej – uczyła się rysunku w Instytucie Schwartzmana i studiowała malarstwo w Intytutcie Avni w Tel Awiwie a następnie grafikę w Akademii Bezalel w Jerozolimie. Inspiracją dla jej prac graficznych i obrazów najczęściej jest izraelski pejzaż, zwłaszcza wzgórza otaczające Jerozolimę, w której ostatecznie zamieszkała. W swoich obrazach pejzaż poddaje artystycznej syntezie i transponuje na język abstrakcyjnych, uroszczonych form. Szczególną wagę przykłada do barw, które harmonizuje bądź kontrastuje, przez co jej prace zyskują dramatyczny, ekspresyjny wyraz.

Wojciech Cieśniewski

Urodził się w 1958 roku w Działdowie. Ukończył studia matematyczne w Olsztynie, po czym wyjechał do Warszawy, gdzie ukończył studia malarskie na Akademii Sztuki Pięknych. Do dziś pracuje na macierzystej uczelni, od dziesięciu lat jako profesor. Swoją twórczość zaczynał od abstrakcji, czasem przeszedł na stronę figuracji, dążąc do większej jednoznaczności i komunikatywności obrazu. W ostatnich latach coraz częściej podejmuje wątki z tragicznej historii XX wieku, wyrażając solidarność z ofiarami prześladowań i totalitaryzmów. Powracającym w jego twórczości tematem jest trudna historia własnej rodziny i rodzinnej miejscowości, mazurskiego Działdowa, rozgrywająca się w cieniu faszyzmu i powojennej komunistycznej rzeczywistości.

"Cieśniewskiego i Blum łączy również podobny stosunek do sztuki. Aviva Blum podkreśla, iż sztuka stała się dla niej sposobem ucieczki od straszliwych wspomnień i przestrzenią, w której mogła znaleźć spokój i ukojenie. Z równą powagą traktuje twórczość Cieśniewski, który sztukę rozpatruje w kategoriach nie tylko estetycznych, ale i etycznych. Jego malowanie śladów Zagłady staje aktem moralnym, wypowiedzią niezgody na bieg zdarzeń. Choć więc jedno ucieka od historii do natury, drugie zaś za wszelką cenę próbuje tej historii dotknąć, oboje przypisują sztuce ocalającą, zbawienną rolę. Jest dla nich ratunkiem i nadzieją" – piszą organizatorzy wystawy.

Co, gdzie, kiedy

"Blum/Cieśniewski. A jednak życie". Wystawa
kuratorka: Tamara Sztuka

Muzeum Żydów Mazowieckich,
oddział Muzeum Mazowieckiego w Płocku
ul. Kwiatka 7, 09-400 Płock,

28 kwietnia – 23 sierpnia 2023
wernisaż wystawy: 27 kwietnia 2023, g. 18.00

• projekt wystawy: Paweł Wolanin, Ewelina Szeląg, WXCA
• identyfikacja graficzna: Marta Lachowska

Organizator: Muzeum Żydów Mazowieckich, oddział Muzeum Mazowieckiego w Płocku,  
Współorganizatorzy: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Fundacja Wojciecha Cieśniewskiego.
Partnerzy wydarzenia: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Pracownia Architektoniczna WXCA, Zarząd Kolekcji Avivy Blum-Wachs
Finansowanie: Muzeum Mazowieckie w Płocku

• Wydarzenia na Facebooku