16 września 2022 o godzinie 19.00 w auli Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39 w Warszawie odbędzie się spektakl Instytutu Pileckiego pt. "Oswobodzeni". To kolejne spotkanie prezentujące wybrane świadectwa wojenne z Ukrainy, składane przez naocznych świadków rosyjskich zbrodni przed Centrum Dokumentowania Zbrodni Rosyjskich w Ukrainie im. Rafała Lemkina – organem powołanym przez Instytut Pileckiego w pierwszych dniach po inwazji 24 lutego 2022 r.

Tytuł nowego spektaklu przygotowanego przez Instytut Pileckiego w związku z 83. rocznicą agresji ZSRR na Polskę jest ironicznym nawiązaniem do historycznej, ale i współczesnej narracji rosyjskiego agresora, który przekraczanie granic suwerennych państw i łamanie traktatów pokojowych ma zwyczaj uzasadniać koniecznością niesienia pomocy czy wręcz ratowania ludności cywilnej zamieszkującej napadane terytoria. Tytułowi oswobodzeni to świadkowie rosyjskich agresji, których przejmujące relacje odczytają znakomici polscy aktorzy. Całości towarzyszyć będzie muzyka na żywo oraz poezja Zbigniewa Herberta.

 

Głos obywateli i obywatelek narodów Europy Środkowo-Wschodniej

 

O tym, jaki był rzeczywisty charakter tej pomocy, świadczą współczesne relacje obywateli i obywatelek Ukrainy, zgromadzone przez Centrum Lemkina oraz archiwalne relacje żołnierzy Armii Andersa, a także cywilnych polskich ofiar sowieckiego totalitaryzmu. Historie opisujące okrucieństwa wojny, która dzieje się na naszych oczach za wschodnią granicą, przeplatane tymi o wywózkach, łagrach, więzieniach NKWD oraz wędrówce po nieludzkiej ziemi sowieckiej, ukazują analogię pomiędzy polskim i ukraińskim doświadczeniem. Tworzą też grunt dla pogłębionej refleksji nad podobieństwem tragicznych w skutkach rosyjskich ataków na suwerenne państwa. To długo ignorowany i spychany na margines głos obywateli i obywatelek narodów Europy Środkowo-Wschodniej.

 

"200 dni wojny w Ukrainie przyniosły obfite żniwo świadectw rosyjskich zbrodni, w których bestialstwo styka się z bezbronnością ludności cywilnej odzieranej z wszelkich praw i warunków dających szansę na przetrwanie" –  wskazał w rozmowie z PAP Jakub Kiersikowski, reżyser i autor scenariusza wydarzenia. "(…) Z tych świadectw wyłonił się obraz premedytacji rosyjskiej inwazji nakierowanej na celowe niszczenie narodu ukraińskiego" – dodał.

 

Podobne prezentacje świadectw odbyły się już dwukrotnie w Warszawie: 25 maja i 23 sierpnia, są też dostępne dla odbiorców poza Polską. Pierwszy zagraniczny pokaz miał miejsce 30 sierpnia w Kijowie, a kolejny odbędzie się 21 września o godz. 18 na małej scenie lwowskiego Teatru Lesi. Do udziału w wydarzeniu zaproszeni zostali członkowie Korpusu Dyplomatycznego, członkowie diaspory ukraińskiej i białoruskiej oraz przedstawiciele świata nauki. Wydarzenie ma charakter międzynarodowy, będzie tłumaczone na języki ukraiński i angielski.

"Dzięki temu, że Instytut Pileckiego poza archiwizowaniem i badaniem sowieckiego totalitaryzmu, na bieżąco – poprzez Centrum Lemkina – tworzy dokumentację trwającej wojny, ta bliskość przeżyć dwóch narodów poddanych rosyjskiej agresji, doświadczenia śmierci, upodlenia, złamania, była dla mnie jeszcze mocniej uchwytna, stając się jasnym i niepodważalnym imperatywem do podjęcia dialogu pomiędzy tymi historycznymi i współczesnymi wydarzeniami. Mając w świadomości treść relacji żołnierzy Armii Andersa, która jest częścią naszego Archiwum, nie można było nie ukazać tragedii ukraińskiego narodu w kontekście wywózek, łagrów, więzień NKWD oraz wędrówki po nieludzkiej ziemi sowieckiej" – ocenił Kiersikowski w rozmowie z PAP.

 

Centrum Lemkina

 

Misją jednostki powołanej w odpowiedzi na rosyjską agresję na Ukrainę jest zbieranie naocznych świadectw ludności cywilnej oraz stworzenie archiwum opracowanego przez naukowców, które utrwali dowody zbrodni popełnionych przez wojska rosyjskie na terytorium Ukrainy.

 

Co, gdzie, kiedy

 

"Oswobodzeni". Spektakl Instytutu Pileckiego
Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (aula)
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39 w Warszawie

16 września 2022 o godzinie 19.00

Wystąpią:

Oliwia Adamowicz
Szczepan Kajfasz
Joanna Kwiatkowska-Zduń
Zbigniew Waleryś
Leszek Zduń

Muzyka: Marcin Zdunik, Żaneta Sławińska-Zdunik

Scenografia: Marta Baczewska-Ologele

Scenariusz i reżyseria: Jakub Kiersikowski

Tłumaczenie symultaniczne na ukraiński i angielski. 

Wstęp wolny.

Wydarzenie na Facebooku