102 lata temu, 12 września 1920 w Olesku na Ukrainie urodził się związany z wydziałem Malarstwa Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Profesor Aleksander Kobzdej. Artysta zmarł 25 września 1972 w Warszawie.

Od wczesnego dzieciństwa Aleksander Kobzdej mieszkał we Lwowie, gdzie w 1939 zdał maturę. Jesienią 1939 rozpoczął studia architektoniczne na Politechnice Lwowskiej, jednocześnie zaczął malować pod okiem Władysława Lama. W 1944 został wywieziony na roboty przymusowe do Wiednia, skąd uciekł do Jugosławii. W 1945 powrócił do kraju.  Po wojnie krótko studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u prof. Eugeniusza Eibischa by pod koniec 1945 objąć stanowisko asystenta swego dawnego nauczyciela, prof. Władysława Lama na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Pracując, ukończył politechnikę z dyplomem inżyniera.

W 1947 zaczął uczyć w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie. Pracował tam do 1951. Następnie przeniósł się do ASP w Warszawie, gdzie uczył aż do śmierci.  W 1955 otrzymał dyplom, w 1958 tytuł prof. nadzwyczajnego, wielokrotnie był dziekanem Wydziału Malarstwa, w latach 60. prowadził Katedrę Malarstwa Ściennego (potem zwaną Katedrą Problemów Malarstwa w Architekturze)

 

 

 

Koloryzm. Trud codziennej pracy i eksperymenty z przestrzenią

 

Styl malarstwa Aleksandra Kobzdeja ulegał wielokrotnym przemianom. W latach 40.artysta był pod wpływem koloryzmu – kierunku triumfującego zarówno w Akademii krakowskiej, gdzie zaczynał studia, jak i w "szkole sopockiej", którą współtworzył. W pierwszej połowie lat 50. należał do koryfeuszy socrealizmu, nie unikał jednak, nawet w tym czasie, ironicznej refleksji, o czym świadczy dyptyk złożony z obrazów "Podaj cegłę" i "Ceglarki", w którym skonfrontował postulatywną i rzeczywistą stronę trudu codziennej pracy.

Od 1956 radykalnie zmienił styl, doświadczając odtąd rozmaitych odmian informelu i malarstwa materii. Eksperymentując z fakturą i przestrzenią stworzył cykl "Szczelin". Natomiast w latach 70. ich rozwinięciem stały się obiekty malarskie zwane "Hors cadre", wchodzące w niczym nie ograniczone relacje z otaczającą przestrzenią.

Na wystawie "Ćwiczenia ze sztuki" w Pałacu Czapskich przy Krakowskim Przedmieściu 5, którą można oglądać jeszcze tylko do 17 września 2022, prezentujemy obrazy reprezentujące oba te cykle. 17 września 2022 roku o godzinie 17.00 serdecznie zapraszamy na finisaż – ostatnie  oprowadzanie po wystawie. O ekspozycji opowiedzą autorki jej scenariusza: dyrektorka Muzeum Jolanta Gola oraz Agnieszka Szewczyk, w towarzystwie gości: Maryli Sitkowskiej, prof. Grzegorza Kowalskiego i prof. Wojciecha Włodarczyka.

 

 

Zdjęcie główne: Aleksander Kobzdej w pracowni ASP w Warszawie, archiwum domowe Aleksandra Kobzdeja.