14 sierpnia 2022 zmarł prof. Stefan Gierowski – wybitny malarz, rysownik, pedagog związany z  warszawską Akademią Sztuk Pięknych. Uważany za jednego z najważniejszych polskich abstrakcjonistów. Klasyk polskiej nowoczesności. Miał 97 lat.

Stefan Gierowski (ur. 21 maja 1925 roku w Częstochowie) studiował równolegle malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (m. in. u Jerzego Fedkowicza i Zbigniewa Pronaszki) i historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim (pod kierunkiem Wojsława Mole). Od 1961 roku prowadził działalność dydaktyczną na warszawskiej ASP w pracowni problemów malarskich związanych z architekturą na Wydziale Malarstwa. Od 1964 roku, zaś kierował Katedrą Malarstwa i Rysunku na Wydziale Malarstwa i Grafiki. W latach 1975 – 1981 pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa. W 1983 roku został wybrany na rektora-elekta, jednak władze stanu wojennego stanowczo odrzuciły tę kandydaturę. Od 1984 roku profesor zwyczajny.

Artysta debiutował na wystawie w warszawskim Arsenale w 1955 roku. W latach 1957 – 1961 współpracował z Galerią Krzywe Koło. W 1981 roku był członkiem Komitetu Organizacyjnego Kongresu Kultury Polskiej. W 1980 roku otrzymał nagrodę im. Jana Cybisa. Z prowadzonej przez profesora Gierowskiego pracowni wywodzi się m.in. Marian Czapla oraz większość malarzy z Gruppy (m.in.: Marek Sobczyk i Jarosław Modzelewski).

 

 

Światło, przestrzeń, ruch

 

Początkowo Stefan Gierowski malował obrazy figuratywne. Później (ok. 1957 roku) wytworzył charakterystyczny dla siebie styl abstrakcyjny, opierający się na poszukiwaniach kolorystycznych. W 1957 roku właśnie powstał pierwszy (oznaczony rzymskim numerem "I") obraz artysty.

"Około 1957 roku artysta (…) zaprzestaje nadawania obrazom literackich tytułów i od tej pory konsekwentnie oznacza je rzymską numerację. W tym samym roku krytyk sztuki Aleksander Wojciechowski określa jego sztukę mianem abstrakcji autonomicznej, co wydaje się najtrafniej charakteryzować całą twórczość Stefana Gierowskiego. (…) Gierowskiego zaczyna malować kompozycje abstrakcyjne, w których czynnik intelektualny, przejawiający się w klarownej konstrukcji obrazu, zdominowany był przez emocje. Były one obecne zarówno w subtelnej, wyszukanej kompozycji kolorystycznej, zazwyczaj monochromatycznej, jak również bogatym opracowaniu fakturalnym powierzchni płócien. Już wtedy pojawiła się w obrazach Gierowskiego zapowiedź problematyki światła, przestrzeni i ruchu, która stała się wiodąca w twórczości tego artysty" (Culture.pl).

 

Około 1960 roku w twórczości Gierowskiego pojawiły się tendencje do geometrycznej budowy obrazu. W latach siedemdziesiątych artysta przeciwstawiał sobie duże płaszczyzny o odmiennych tonacjach by od lat dziewięćdziesiątych używać coraz odważniejszych kolorów. Jednym z ważniejszych dzieł Gierowskiego jest cykl "Malowanie Dziesięciorga Przykazań" (1989-90), inspirowany Tablicą Dziesięciorga Przykazań z XV w.

 

 

Prace Stefana Gierowskiego znajdują się w licznych kolekcjach publicznych i prywatnych m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Sztuki w Łodzi, warszawskiej Zachęcie i Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski w Warszawie. Na prezentowanej w Pałacu Czapskich wystawie kolekcji Muzeum ASP w Warszawie pt. "Ćwiczenia za sztuki" prezentujemy obraz Stefana Gierowskiego CLXXXV, 1964/65 (z kolekcji Krzysztofa Musiała).

 

• Profil Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Facebooku
• Profil Archiwum ASP w Warszawie na Facebooku 

 

Źródło: PAP i Culture.pl.

Zdjęcie główne: prof. Stefan Gierowski. Fot. Antonina Garnuszewska, lata 60.