Wystawa „Matki Niepodległości” prezentuje sylwetki 40 polskich artystek ostatniego stulecia. Każda została sportretowana przez studentkę lub doktorantkę warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Ekspozycję otworzyła pierwsza w historii Prorektorka ASP w Warszawie, dr hab. Barbara Kowalewska, prof. ASP. W dniach 17 października – 17 listopada 2020 wystawa będzie prezentowana w Galerii Rektorskiej Akademii Sztuki w Szczecinie.

Wybór bohaterek wystawy obejmuje wszystkie dziedziny sztuk wizualnych. Są wśród nich malarki, ilustratorki, rzeźbiarki, fotografki, graficzki, architektki, autorki performensów, artystki multimedialne, projektantki form przemysłowych, znaków graficznych, mebli, strojów i wzorów na tkaniny. W tym gronie znajdziemy emancypantki, uczestniczki powstania warszawskiego, członkinie „Żegoty”, działaczki podziemia, feministki i osoby zaangażowane w tworzenie kultury niezależnej w okresie stanu wojennego.
***
Ale „Matki Niepodległości” to nie tylko opowieść o działaczkach niepodległościowych i ich politycznym zaangażowaniu. Prezentacja pozwala prześledzić losy kolejnych pokoleń kobiet- artystek oraz warunki w jakich tworzyły sztukę. Droga ta jest ściśle powiązana z dokonującymi się w Polsce przemianami społeczno-politycznymi. 100 lat niepodległości jest zarazem stuleciem obecności kobiet na polskich uczelniach artystycznych. Anna Bilińska- Bohdanowicz i Olga Boznańska, należące do pierwszego pokolenia kobiet zawodowo zajmujących się sztuką, uczęszczały jeszcze na prywatne kursy artystyczne, później zaś kontynuowały naukę na zagranicznych uczelniach. Pierwszą kobietą, przyjętą w 1918 r. na studia na krakowskiej ASP, była Zofia Baltarowicz-Dzielińska – rzeźbiarka. Obecnie kobiety stanowią większość osób studiujących na polskich uczelniach plastycznych (77% w 2013 r.).
***
Zamiarem autorów wystawy „Matki Niepodległości” jest poszerzenie tradycyjnego kanonu twórców. Takie ujęcie pozwala przedstawić nie tylko osoby powszechnie cenione, ale też te mniej znane, bardzo ważne z punktu widzenia budowania kobiecej tradycji artystycznej. Celem wystawy jest popularyzacja dokonań niesłusznie pomijanych artystek, których wieloletnia praca twórcza bywa niekiedy podsumowywana za pomocą określeń takich jak „żona” lub „współpracowniczka”.
***
Portrety bohaterek wystawy przyjęły formę plakatów, z uwagi na wciąż żywą na warszawskiej ASP tradycję „polskiej szkoły plakatu” oraz związek Akademii z organizowanym w Warszawie Międzynarodowym Biennale Plakatu. Prace są też rodzajem hommage młodych artystek dla twórczyń starszego pokolenia.

Matki Niepodległości
***
Kuratorka: Sonia Jaszczyńska
Organizator: Fundacja Nowolipki (Kasia Lisowska-Byster & Mateusz Machalski)

***
W wystawie udział biorą:
Marta Basak
Karolina Ciepielewska
Nastazja Ciupa
Katarzyna Dudziec
Anna Frydrych
Julia Fukiet
Kenaya Huanca-Villan
Sonia Jaszczyńska
Paloma Kałuzińska
Agata Klepka
Karolina Koryl
Klaudia Kozińska
Alicja Krzyżanowska
Alicja Kultys
Ania Kurdziel
Linda Lach
Marta Lachowska
Izabela Lewkowicz
Karolina Lubaszko
Marta Łyżwińska
Kaja Marzec
Anna Naumova
Helena Nowicka
Ania Olczak
Iza Olesińska
Aleksandra Olszewska
Zuza Oniszczuk
Ola Pawłowska
Eleonora Rogińska
Kamila Staniszewska
Marta Stawska
Agnieszka Strzeżek
Magdalena Sych
Ola Szczepaniak
Agnieszka Sztejerwald
Beata Świerczyńska
Agata Wawer
Anna Wieluńska
Paulina Wojdyna
Maja Żurawiecka

Plakaty prezentowane na wystawie powstały w wyniku warsztatów przeprowadzonych przez wykładowczynie Wydziału Grafiki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych – Justynę Czerniakowską i Aleksandrę Kot.

Projekt zorganizowany przez Fundację „Nowolipki”, przy współpracy z Międzynarodowym Biennale Plakatu, STGU i ASP w Warszawie.

Dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.

 

 

 

Zdjęcia wykonane podczas warsztatów w ramach projektu: Paulina Brzezińska